Het centrale thema van het symposium was inclusie en het basisschoolkind in de hedendaagse maatschappij. Belangrijk in het kader van inclusie en het (aanstaande) hoorrecht is dat kinderen zelf inzicht krijgen in hun eigen kunnen en niet-kunnen, en in hun eigen leer- en ontwikkelproces. Er wordt tijdens het symposium een paradigmawisseling bepleit van: “Als ik als leraar/begeleider/opvoeder het probleem van het kind ken, kan ik zijn/haar probleem oplossen”, naar “Het kind moet inzicht krijgen in zijn/haar eigen kunnen en kennen en dan kan hij/zij daar vervolgens naar handelen”.
Als hoofdlezinggever hebben wij Prof. dr. Micha de Winter, bereid gevonden om inzicht te geven waarom het zo belangrijk is het samen met het kind het leerproces aan te gaan, hij benadrukt nogmaals dat een kind meegenomen moet worden in alle besluiten die we namens hem of haar nemen.
Stichting StiBCO in relatie tot het thema van het symposium
Stichting StiBCO streeft al meer dan 35 jaar voor inclusie, o.a. in het onderwijs, de kinderopvang en de (jeugd)zorg. Haar missie is om bij te dragen aan een samenleving waarin elk mens zich gezien en gehoord voelt ongeacht zijn/haar problematiek en/of beperking. StiBCO ontwikkelt haar ideeën ten aanzien van de realisatie van o.a. inclusief onderwijs niet zozeer op grond van de in het Nederlandse onderwijs gangbare (ortho)pedagogische en didactische uitgangspunten, maar doet dit bewust vanuit andere wetenschappelijke kaders, waaronder de (positieve) ontwikkelingspsychologie. Ook wordt gebruik gemaakt van inzichten uit verschillende domeinen, zoals het onderwijs, de (geestelijke) gezondheidszorg- en de welzijnssector. StiBCO doet dit niet vanuit het idee dat deze inzichten persé beter zouden zijn, maar vanuit het idee dat ze vernieuwingen kunnen bewerkstelligen doordat ze ons blikveld kunnen verruimen, ervaren spanningsvelden in de huidige context kunnen doorbreken en het risico op ‘oude wijn in nieuwe zakken’ kunnen doen afnemen.
Lezing: Medemenselijk opvoeden
Prof. dr. Micha de Winter, universiteit Utrecht
In zijn lezing bespreekt prof. dr. Micha de Winter hoe we kinderen in de basisschoolleeftijd via opvoeding en onderwijs kunnen toerusten en enthousiasmeren voor het leven in een vrije, rechtvaardige en solidaire samenleving. Een samenleving waarin mensen gelijkwaardig zijn en voldoende kansen hebben om tot bloei te komen. Prof. De Winter bespreekt hoe we kinderen kunnen helpen om met elkaar aan een zinvol, hoopgevend en humaan toekomstperspectief te werken (tekst afgeleid van De Winter, 2024).
Lezing: Hedendaagse vraagstukken rondom het jonge kind
Carla van Deelen, Hoofddocent, University of applied sciences, Hogeschool Utrecht
De hedendaagse contexten waarin jonge kinderen, hun ouders en opvoeders opgroeien zijn complex. Ouders, leerkrachten en verzorgers gaan daar allemaal anders mee om. Echter één ding is duidelijk als onze kinderen “falen” schieten wij als ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers tekort. Hiermee komt er een enorme druk op de prestaties van kinderen te liggen, zij moeten immers voor het welbevinden van vele volwassenen zorgen. Hoe kunnen wij een growth mindset houden? Hoe versterken wij de brede kijk op ontwikkeling waarin socialisering en subjectvorming ook tot ontwikkeling gerekend mag worden? Laten we stoppen met kinderen achterna jagen met toetsen ten behoeve van ons toekomstig bruto nationaal product (Nussbaum). Er is zoveel meer om in te groeien. Hoe gaan we om met verschillen, andere perspectieven, met
vragen stellen in plaats van wijzen en met nog niet weten? Jonge kinderen staan aan het begin van een proces wat vormend is voor de rest van hun leven. Er bestaat geen opvoeden 2.0 zegt pedagoog Willem de Jong, dus laten wij met elkaar kijken wat ertoe doet voor het jonge kind.